PATRON SZKOŁY

Mikołaj Kopernik 1473 – 1543

Dnia 19 lutego 1473 roku przy ulicy św. Anny w Toruniu (obecnie Kopernika) przyszedł na świat Mikołaj Kopernik, syn Mikołaja- kupca z Krakowa oraz matki torunianki- Barbary z domu Watzenrode. W szkole parafialnej, w pobliżu kościoła p.w. św. Jana, Kopernik uczył się łaciny, rachunków.
Kopernik posiadał rodzeństwo: starszego brata Andrzeja oraz dwie siostry Barbarę i Katarzynę. Krótko przed śmiercią ojca rodzina Koperników przeniosła się do kamienicy przy Rynku Staromiejskim.
W 18 roku życia za sprawą wuja Łukasza Watzenrode Mikołaj Kopernik udał się na studia uniwersyteckie do Krakowa. W latach 1491-1495 pobierał nauki w dziedzinie geometrii, trygonometrii, matematyki oraz astronomii. Następne lata to kolejne studia we Włoszech w Bolonii na wydziale prawa kanonicznego (1496-1500), a następnie w Padwie (1501-1503), gdzie studiuje medycynę. W roku 1503 Kopernik obronił doktorat z prawa kanonicznego.
Po okresie nauki wraca Kopernik na Warmię, aby służyć kapitule, która umożliwiła mu ukończenie studiów. Na Warmii Mikołaj prowadził szeroko zakrojoną działalność publiczną. Brał udział w zjazdach stanów pruskich u boku swego wuja Łukasza Watzenrode, biskupa warmińskiego. Opracowuje rozprawę o sposobie bicia monet, w której jako pierwszy wśród ekonomistów udowadnia, że dobra moneta wypierana jest z obiegu przez gorszą. Był też Kopernik współautorem pierwszych map Warmii, Prus Królewskich, Zalewu Wiślanego i Królestwa Polskiego. Tłumaczył dzieła greckie na łacinę, otrzymał też zaproszenie władz kościelnych w Rzymie do współpracy przy projekcie reformy kalendarza.
W roku 1516 Mikołaj Kopernik zostaje mianowany administratorem dóbr wspólnych kapituły. W styczniu 1521 do murów Olsztyna zbliżają się Krzyżacy. Kopernik jako administrator przygotowuje miasto i zamek olsztyński do obrony. Dzięki wzorowemu przygotowaniu atak krzyżacki został odparty i miasto nie zostało zdobyte. Była to wielka zasługa Kopernika. Jeszcze w tym samym, 1521 roku Kopernik został powołany na stanowisko komisarza Warmii. W roku 1523 został wybrany generalnym administratorem diecezji warmińskiej. W tym czasie wrócił do Fromborka i tam pozostał już do śmierci. We Fromborku zajmował się sprawami administracyjnymi, leczeniem chorych oraz dalszymi pracami nad nowym układem słonecznym.
Przebywając nadal we Fromborku zajmuje się Kopernik astronomią. Przy obserwacji planet posługuje się głównie trzema instrumentami: kwadrantem słonecznym służącym do obliczania szerokości geograficznej miejsca obserwacji, sferą armilarną (astrolabium)- do wyznaczania kątów współrzędnych planety oraz triquetrum (narzędzie paralaktyczne) do obserwacji księżyca. Swą nową teorię podaje w zarysie w tzw. „Komentarzyku”.
Pracę nad dziełem „De revolutionibus” rozpoczął Kopernik około 1515 roku i właściwie do końca życia ciągle wnosił do niej poprawki. W maju 1539 przybył do Fromborka młody uczony niemiecki Jerzy Joachim von Lauchen zwany Retykiem, który znacznie przyczynił się do wydania drukiem dzieła Mikołaja Kopernika. W roku 1540 Retyk wydał rozprawę pt. „Narratio prima” czyli „Opowiadanie pierwsze” , w którym obwieszcza światu odkrycie Kopernika. Po długich namowach przekonuje astronoma do wydania drukiem dzieła „O obrotach”. W roku 1541 Retyk wiezie dzieło Kopernika do Norymbergii. Ukazuje się ono drukiem w 1543 roku w drukarni Jana Petreiusa pod tytułem „De revolutionibus orbium coelestium libri VI”, a dedykowane jest papieżowi Pawłowi III. Dzieło składało się z sześciu ksiąg i 203 kart.
Tymczasem Kopernik ciężko zachorował, by dnia 24 maja 1543 roku zamknąć oczy na zawsze. Został pochowany w podziemiach katedry fromborskiej, w pobliżu ołtarza należącego do jego kanonii.

Początkowo poglądy Kopernika znalazły tylko nielicznych zwolenników. Większość uczonych nie mogła pogodzić się z myślą, która uderzała w uznane autorytety. Dopiero stopniowo ludzie oswajali się tym, że Ziemia jest tylko jedną z wielu planet krążących wokół Słońca. Odkrycie wielkiego astronoma zyskało pełne uznanie dopiero w XVIII i XIX wieku.